Συνεργεία για τις καθημερινές ανάγκες

Βαρδής Βαρδινογιάννης, Οι μισοί στα σίδερα, Φιλίστωρ 1996, σ. 209-210

Οργάνωση του επισιτισμού: Κουζίνα και Αρτοποιείο

Το κρατικό επίδομα μόλις και μετά βίας αρκούσε στους εκτοπισμένους για ένα γεύμα την ημέρα. Ωστόσο, με τη συλλογική οργάνωση εξασφάλιζαν τρόφιμα από την καλλιέργεια λαχανικών, την εκτροφή πουλερικών, την αλιεία και άλλες ασχολίες.

Αη-Στράτης. Οι εργαζόμενοι στον φούρνο των εκτοπισμένων. Η πινακίδα "Αρτοποιείον Ο.Σ.Π.Ε.Α.Σ." δεν ήταν δυνατόν να αναρτηθεί, γιατί οι Ομάδες Συμβίωσης Πολιτικών Εξορίστων ήταν πλέον παράνομες.
Αρχείο Βασίλη και Βύρωνα Μανικάκη.

Συνεργεία τσαγκάρηδων, ραπτών, κουρέων κλπ.

Τα παλιά μου άρβυλα.
Ακουαρέλα του Γ. Φαρσακίδη.

Οι τσαγκαρίνες.
Το συνεργείο των τσαγκαρίνων στο Τρίκερι
Ελαιογραφία της Κατίνας Χαριάτη-Σισμάνη.
Συλλογή Σόνιας Τζωρτζάκη

Δερμάτινα σανδάλια του Γιώργου Φαρσακίδη, φτιαγμένα από το συνεργείο των τσαγκάρηδων του 'Αη-Στράτη. Τα διάφορα συνεργεία επιδιόρθωναν, όπως μπορούσαν, τα λίγα πράγματα που κάθε εκτοπισμένος είχε καταφέρει να πάρει μαζί του, ή κατασκεύαζαν καινούργια.
Δωρεά Γ. Φαρσακίδη

Λευκοσιδηρουργείο και Μηχανουργείο

Το λευκοσιδηρουργείο και το μηχανουργείο του 'Αη-Στράτη κάλυπταν τις ανάγκες των εκτοπισμένων για σκεύη και εργαλεία καθημερινής χρήσης, αξιοποιώντας με εφευρετικότητα διάφορα υλικά σε δεύτερη χρήση. Δωρεά Βύρωνα Μανικάκη

Οικοδομικά συνεργεία

Συνεργείο υλοτόμων μπροστά σε κομμένη βελανιδιά.
Αρχείο Βασίλη και Βύρωνα Μανικάκη.

Συνεργείο οικοδόμων.
Αρχείο Γ. Φαρσακίδη.

Συνεργείο οικοδόμων.
Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας.

Οι γιατροί του 'Αη-Στράτη

Οι εκτοπισμένοι έφθαναν με κλονισμένη υγεία στο νησί. Οι συνθήκες διαβίωσης επιβάρυναν την κατάσταση της υγείας τους. Μέχρι το 1954 βρέθηκαν εκτοπισμένοι στον 'Αη-Στράτη περίπου 30 γιατροί και 20 φοιτητές της Ιατρικής. Χάρη στις προσπάθειές τους, αν και δεν διέθεταν ούτε τα στοιχειώδη μέσα για τη διάγνωση και τη θεραπεία, πολλοί εκτοπισμένοι, αλλά και μόνιμοι κάτοικοι του νησιού, σώθηκαν από βέβαιο θάνατο. Η βοήθεια των γιατρών για τη χλωρίωση του νερού των πηγαδιών ήταν ίσως το σημαντικότερο μέτρο που έσωσε ζωές από ενδημικούς τυφοειδείς πυρετούς. Εντούτοις, το 1956 απομακρύνθηκε και ο τελευταίος γιατρός από το στρατόπεδο, ο Αντώνης Φλούντζης. Ο ίδιος και η γυναίκα του μετεκτοπίσθηκαν στα Αντικύθηρα.

Οι εξόριστοι γιατροί και φοιτητές ιατρικής στον 'Aη-Στράτη

1. Αγγελόπουλος Γρηγόρης, νευρολόγος, Αθήνα
2. Αθανασιάδης, φυματιολόγος, Θεσσαλονίκη
3. Ανέστης Στάθης, πνευμονολόγος, Βόλος - Αθήνα
4. Αράπης Τέλης, ακτινολόγος, Πειραιά
5. Αρσένης Θανάσης, παθολόγος, Αθήνα
6. Γιαννόπουλος Μήτσος, παθολόγος, Αθήνα
7. Γρηγορόπουλος Ντίνος, παθολόγος, Νεμέα
8. Ζωγράφος Κώστας, χειρούργος, Αθήνα
9. Καβαδέλλας Γιώργος, ακτινολόγος, Αθήνα
10. Μανουσάκης Βασίλης, παθολόγος,
11. Μαυριγιαννάκης Σήφης, παθολόγος, Χανιά
12. Μεζίλης Αχιλλέας, καρδιολόγος, Αθήνα
13. Μήρτσος Αντώνης, χειρούργος, Θεσσαλονίκη
14. Νηφόρος Μήτσος, μαιευτήρας, Αγρίνιο
15. Πανόπουλος Μήτσος, μαιευτήρας, Αγρίνιο
16. Παπαγιαννόπουλος Κώστας, παθολόγος
17. Ρακόπουλος Βασίλης, παθολόγος, Γιάννενα
18. Σεραφειμάκης Κυριάκος, χειρούργος, Αθήνα
19. Σκυφτούλης Μήτσος, παθολόγος, Αθήνα
20. Σκοπούλης Νίκος, παιδίατρος, Αθήνα
21. Σπυρίδης Δημήτρης, παθολόγος, Σέρρες
22. Τσιγγάς Νίκος, παθολόγος, Διδυμότοιχο
23. Φλέσσας Κώστας, καρδιολόγος, Αθήνα
24. Φλούντζης Αντώνης, Γενική Ιατρική, Αθήνα
25. Χιωτάκης Κώστας, παθολόγος, Χανιά
26. Λεβέντης Θόδωρος, οδοντογιατρός, Αθήνα
27. Τράγος Χρύσανθος, οδοντογιατρός, Αθήνα

Φοιτητές Ιατρικής:

1. Αλμπανόπουλος Μάριος, νευρολόγος, Αθήνα
2. Γιαννόπουλος Γιώργος, παιδίατρος, Κιάτο
3. Γιαννόπουλος 'Aρης, καρδιολόγος, Αθήνα
4. Γρηγοράκης Βασίλης, παθολόγος, Πειραιά
5. Δημητρακάκης Γιάννης
6. Δραγούμης Μάρκος, παθολόγος, Αθήνα
7. Δρόσος Νίκος, χειρούργος, Αθήνα
8. Ηλιόπουλος Θόδωρος, Κόρινθος
9. Κακαλέτσης Κυριάκος (δεν τέλειωσε) Θεσσαλονίκη
10. Καπογιαννάκης Μιχάλης, παθολόγος, Γιάννενα
11. Κουγιαγκάς Θωμάς, παθολόγος, Αθήνα
12. Μπαμπαλίτης Τάκης (δεν τέλειωσε) Θεσσαλονίκη
13. Παπαδάκης Μανώλης, μικροβιολόγος, Αθήνα
14. Παπαϊωάννου Μιχάλης, καρδιολόγος, Αθήνα
15. Σαμαράς Αργύρης
16. Τριανταφύλλου 'Aδωνις, πνευμονολόγος, Αθήνα
17. Φράγκου Χρήστος, μαιευτήρας, Θεσσαλονίκη
18. Σαββίδου - Νάση Χαρίκλεια, παιδίατρος, Αθήνα
19. Καρζή Κασσιανή, οδοντογιατρός, Αθήνα

Τα ονόματα των εξόριστων γιατρών και φοιτητών ιατρικής προέρχονται από το βιβλίο του Αντώνη Φλούντζη Το Στρατόπεδο του 'Aη-Στράτη, 1950-1962, Αθήνα 1986

Διαμαρτυρία των κατοίκων του 'Αη-Στράτη για την έλλειψη γιατρού τη δεκαετία του 1950. Στο πανό γράφει: "Θέλουμε γιατρό".
Αρχείο Βασίλη και Βύρωνα Μανικάκη.

Στο ιατρείο.
Αναμνηστική κάρτα. Χαρακτικό του Γ. Φαρσακίδη.

Συστατική επιστολή του Πέτρου Κόκκαλη για τον γιατρό Αντώνη Μήρτσο

Παράταση εκτόπισης του Αντώνη Μήρτσου
Ο γιατρός Αντώνης Μήρτσος είχε ειδικευθεί στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, στην κλινική που διηύθυνε ο Πέτρος Κόκκαλης. Εκτοπίσθηκε αρχικώς στη Λήμνο, το 1947, στη συνέχεια στον 'Αη-Στράτη και στη Μακρόνησο, και το 1950 πάλι στον 'Αη-Στράτη. Η εκτόπισή του αναιρέθηκε το 1952.
Δωρεά Ελένης Μήρτσου

Κουζινικά.
Ακουαρέλα του Γ. Φαρσακίδη
Η διαβίωση στις σκηνές. Αντικείμενα καθημερινής χρήσης.
Δωρεά Βύρωνα Μανικάκη