Μορφωτικές δραστηριότητες
Οι κύκλοι συζητήσεων, τα μαθήματα επιμόρφωσης και η στοιχειώδης εκπαίδευση των αναλφάβητων κρατουμένων αποτελούσαν παράδοση στις φυλακές και στα νησιά της εξορίας ήδη από τα μεσοπολεμικά χρόνια. Παρά τον αυστηρό έλεγχο της Χωροφυλακής, οι εκτοπισμένοι κατόρθωναν να συγκεντρώνουν στο στρατόπεδο του 'Αη-Στράτη βιβλία και εφημερίδες. Έτσι, είχε δημιουργηθεί μια σημαντική δανειστική βιβλιοθήκη, που περιελάμβανε και πολλά ξενόγλωσσα βιβλία, καθώς οι εκτοπισμένοι ήθελαν να εκμεταλλευτούν τον καιρό της αναγκαστικής απραξίας για την εκμάθηση ξένων γλωσσών.
Βιβλία και μπροσούρες από τη βιβλιοθήκη των εκτοπισμένων.
- Cronin A. J., Shannon's Way,, Λονδίνο, 1948
- Ουέλς Τζ. Χ., Επισκόπηση Παγκοσμίου Ιστορίας, Δ' τόμος, Αθήναι 1920
- Παρτσαλίδης Δ., Το Πρόγραμμα Της Εθνικής Δημοκρατικής Αλλαγής,εισήγηση στο σχέδιο προγράμματος του ΚΚE, εφημερίδα, Αυγή, 30.10.61
- Μπαμπύ Ζαν (Γάλλος οικονομολόγος), Η Ιστορία του Πολιτισμού: Από το Παλαιολιθικό Ακόντιο στην Ατομική Εποχή, δημοσιευμένο σε συνέχειες στην εφημερίδα Αυγή, Νοέμβριος 1954
- Λεύκωμα 1954
Αποτελείται από άρθρα εφημερίδων που καλύπτουν ποικίλα θέματα - Θανασέκου Βάσω, α. Η θέση της γυναίκας και ο ρόλος της στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας μας (εισήγηση στην 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΕΔΑ, 15.07.1956), β. "Η κοινωνική πρόνοια και η κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα" (Διάλεξη 27.05.1956)

Δωρεά Γιώργου Φαρσακίδη
Η πολιτιστική ζωή στον 'Αη-Στράτη
Οι εκτοπίσεις και οι φυλακίσεις σημάδεψαν το έργο πολλών εικαστικών δημιουργών και λογοτεχνών της σύγχρονης Ελλάδας.Ανάμεσα στους εκτοπισμένους βρέθηκαν σημαντικές προσωπικότητες του θεάτρου, όπως οι Τζαβαλάς Καρούσος, Μάνος Κατράκης, Κώστας Μπαλαδήμας, Φάνης Καμπάνης, καθώς και λογοτέχνες, όπως οι Γιάννης Ρίτσος, 'Aρης Αλεξάνδρου, Τίτος Πατρίκιος, Τάσος Λειβαδίτης, Μενέλαος Λουντέμης, Μανώλης Φουρτούνης, Νίκος Παπαπερικλής. Πολλοί ήταν και οι μουσικοί και μουσικολόγοι, μεταξύ των οποίων οι Φοίβος Ανωγειανάκης, Νίκος Μάργαρης, Κώστας Τριανταφύλλου και Στάθης Αλημίσης. Υπήρχαν επίσης ζωγράφοι και χαράκτες, όπως ο Χρίστος Δαγκλής και άλλοι. Κοντά τους εκπαιδεύτηκαν και αργότερα διακρίθηκαν στη ζωγραφική και τη χαρακτική ο Γιώργος Φαρσακίδης, ο Τάκης Τζανετέας και πολλοί άλλοι εκτοπισμένοι.
Κατά την περίοδο 1950-1955, όταν το στρατόπεδο "φιλοξενούσε" τον μεγαλύτερο αριθμό εκτοπισμένων ανδρών και γυναικών, έντονες ήταν οι πολιτιστικές δραστηριότητες. Οι εκτοπισμένοι δημιούργησαν χορωδίες, οργάνωναν θεατρικές παραστάσεις, "ποιητικές απογευματινές" και σατιρικά σκετς επιθεωρησιακού χαρακτήρα. Οι "εθνοτοπικές" ομάδες των εκτοπισμένων παρουσίαζαν επίσης παραδοσιακούς χορούς. Οι Απόκριες, το Πάσχα, τα Χριστούγεννα και οι εθνικές γιορτές αποτελούσαν σε σταθερή βάση ευκαιρίες για πολιτιστικές δραστηριότητες.
Θέατρο
Πάνω από πενήντα θεατρικές παραστάσεις ανέβηκαν στον 'Αη-Στράτη. Οι Κατράκης και Καρούσος, τα διαστήματα που έμειναν στον 'Αη-Στράτη, δημιούργησαν θεατρική παράδοση με την υποδειγματική διδασκαλία έργων, όπως οι Πέρσες του Αισχύλου, η Βαβυλωνία του Βυζάντιου, ο Έμπορος της Βενετίας του Σαίξπηρ κ.ά. Τα σκηνικά για τις πρώτες παραστάσεις σχεδίασε ο Χρίστος Δαγκλής. Πολύ δημοφιλείς ήταν και οι παραστάσεις με σατιρικά σκετς ή με έργα επιθεωρησιακού χαρακτήρα.

Δωρεά Γιώργου Φαρσακίδη

Δωρεά Γιώργου Φαρσακίδη

Δωρεά Γιώργου Φαρσακίδη

Δωρεά Βύρωνα Μανικάκη

Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ)

Δωρεά Γιώργου Φαρσακίδη
Απόσπασμα από γράμμα του Χρίστου Δαγκλή (29 Σεπτεμβρίου 1951) προς τη Βικτωρία Θεοδώρου, επίσης εξόριστη στο Τρίκερι.

Αρχείο Γ. Φαρσακίδη.
Μουσική
Ο Νίκος Μάργαρης εκπαίδευσε την πρώτη χορωδία εκτοπισμένων. Με μεγάλη επιτυχία παρουσίασε ποικιλία μουσικών έργων, κλασικών, δημοτικών κλπ.

Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ).

Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ).
Τα όργανα τα κατασκεύαζαν οι ίδιοι οι εξόριστοι. Ο επιπλοποιός Ιορδάνης έφτιαξε τις πρώτες κιθάρες και αργότερα το συνεργείο των ξυλουργών κατασκεύαζε, με αυτοσχέδια καλούπια, κιθάρες, μαντολίνα, μάντολες, βιολιά και άλλα μουσικά όργανα.

Αρχείο Βασίλη και Βύρωνα Μανικάκη

Δωρεά Βύρωνα Μανικάκη.
Χορός
"Υπήρξε περίοδος στα 1952-1953 που το στρατόπεδο στην κυριολεξία χόρευε μέρα και νύχτα, ανεξάρτητα από ηλικία".Τάσος Τσέλλος, Πολιτιστική ζωή και δραστηριότητα στο στρατόπεδο πολιτικών εξορίστων του 'Αη-Στράτη (1950-1962), σ. 35

Αρχείο Γιώργου Φαρσακίδη.

Αρχείο Γιώργου Φαρσακίδη.
Ο Κώστας Τριανταφύλλου είχε καταγράψει με νότες και είχε ενορχηστρώσει όλους τους χορευτικούς σκοπούς που θυμόντουσαν οι εκτοπισμένοι, περίπου 120. Το πολύτιμο αυτό λαογραφικό υλικό καταστράφηκε μια νύχτα που πλημμύρισε το στρατόπεδο.

Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας.(ΑΣΚΙ)
Εικαστικά

Δωρεά Γιώργου Φαρσακίδη


Δωρεά Γιώργου Φαρσακίδη


Έργα του Γιώργου Φαρσακίδη, δωρεά του ίδιου στο Μουσείο Δημοκρατίας

Δωρεά Γ. Φαρσακίδη
Δωρεά Α. Κούρου

Δωρεά Γ. Φαρσακίδη

Δωρεά της κόρης του Ευγενίας Χαχλά
